Refurbed Regelgevingsupdate oktober

Oekraïne klaagt Polen, Hongarije en Slowakije aan - of toch niet?

Op 18 september kondigde de Oekraïense handelsvertegenwoordiger Taras Kachka deze stap aan. De drie landen gaan in tegen de wil van de Europese Commissie, die besloot de verkoop van Oekraïens graan in de EU weer toe te staan. Brussel besloot op 15 september het tijdelijke verkoopverbod van Oekraïens graan in buurlanden Polen, Hongarije, Slowakije, Roemenië en Bulgarije op te heffen. Het verbod was bedoeld om boeren te beschermen en markten de tijd te geven zich aan te passen aan de toestroom van producten uit Oekraïne, na de blokkade door Rusland van Oekraïense havens aan de Zwarte Zee. Polen, Hongarije en Slowakije zeiden hun eigen verboden op Oekraïens graan in te stellen na het besluit van de Commissie om haar beperkingen te beëindigen. Kyiv zei dat ze de landen zouden aanklagen bij de Wereldhandelsorganisatie - een internationaal orgaan - in plaats van via haar eigen handelsakkoord met de EU. Brussel hoopt het gevecht op te lossen door Kyiv te laten instemmen met eigen exportbeperkingen in het geval van plotselinge pieken.

Op 21 september escaleerde Polen het geschil verder door aan te kondigen dat het niet langer wapens aan Oekraïne zal overdragen, "omdat we Polen nu bewapenen met modernere wapens," verklaarde premier Mateusz Morawiecki.

Maar toen: Oekraïne trok zich terug op 22 september, zeggende dat ze meer tijd nodig hadden en werkten aan een mechanisme om plotselinge pieken in graanexporten uit hun land tegen te gaan.

Frans-Duits voorstel voor EU-hervorming

Parijs en Berlijn presenteerden een gezamenlijk document met concrete voorstellen over hoe de EU bestuurbaar te houden met 30 of meer leden - aangezien Oekraïne, Moldavië en de Westelijke Balkan zich voorbereiden om toe te treden tot de Unie. Als EU-landen het niet eens kunnen worden over verdragswijzigingen en noodzakelijke hervormingen, stelt het document voor dat een coalitie van bereidwillige landen verder gaat met een "‘aanvullend hervormingsverdrag’ tussen bereidwillige lidstaten." Dit stelt in feite het idee van een "Europa met meerdere snelheden" voor. Het document stelt voor dat de EU verder gaat in vier concentrische cirkels: "1. De Binnenste Cirkel; 2. De EU; 3. Geassocieerde Leden; 4. De Europese Politieke Gemeenschap (een losse vereniging van Europese leiders die twee keer per jaar samenkomen om te vergaderen)."

De auteurs (een groep experts) onderschrijven ook de streefdatum van 2030 voor de uitbreiding van de EU, en beargumenteren dat de volgende Commissie "zich moet committeren aan het doel van 2030 en overeen moet komen hoe de EU tegen die tijd klaar te maken voor uitbreiding." Het document bevat verschillende opties over hoe een grotere EU te runnen, variërend van ambitieuzer tot tweede keus. De auteurs stellen een groter EU-budget voor, koppelen EU-uitbetalingen strenger aan de rechtsstaatvoorwaarden, gaan in de richting van meer meerderheidsstemming in plaats van eenparigheid van stemmen in de Raad (inclusief door de drempel voor gekwalificeerde meerderheid te herschikken naar kleinere EU-landen, wat misschien niet gewaardeerd wordt door Frankrijk en Duitsland) en creëren een nieuwe waakhond die de financiële integriteit van mensen die voor EU-instellingen werken zou onderzoeken.

Doet het er eigenlijk toe? Ja. En nee. Het is complex. Het heeft geen directe en onmiddellijke invloed op ons bij refurbed, maar het heeft enorme potentiële implicaties. Een daarvan is: meer leden in de EU, meer landen in de interne markt met gemeenschappelijke regels, potentieel toegang tot nieuwe markten en kansen. Een andere is: sommige van de voorgestelde acties zouden een vrij drastische herziening van het Europese bestuursstelsel betekenen zoals we dat vandaag kennen. Dit opent een heel nieuw speelveld om creatief te worden en de onderliggende problemen aan te pakken die niemand durfde aan te raken vanwege hun complexiteit (zei iemand invoer, belastingen, besluitvormingsprocedures en een verschuiving in de informele machtsbalans?). Maar raak nog niet te enthousiast - we staan aan het begin van een mogelijk hervormingsproces van de EU. Ik houd je op de hoogte van eventuele ontwikkelingen 🙂

Strenger worden voor China?

Nadat Ursula von der Leyen een onderzoek aankondigde naar de Chinese subsidiëring van elektrische voertuigen, wakkerde EU-handelscommissaris Valdis Dombrovskis deze week geruchten aan over mogelijke aanvullende onderzoeken naar nog twee sectoren: de medische sector en de spoorwegsector. In beide gevallen is de Europese markt veel opener dan de Chinese. Dombrovskis sloot deze week een bezoek aan China af, waar hij China ook opriep om een duidelijkere positie aan te nemen in de woedende oorlog in Oekraïne.

Sterke tegenwind

Het lijkt erop dat de tijden van ambitieuzer klimaatbeleid binnenkort voorbij zijn. Van Parijs tot Berlijn tot Londen beginnen de zelfverklaarde wereldleiders op het gebied van klimaatactie hun milieuvriendelijk aangedreven stoom te verliezen. Door de hele EU vrezen regeringen een volksopstand tegen klimaatmaatregelen. Voorbeeld: de Franse president Emmanuel Macron zal naar verwachting een extra €7 miljard aankondigen om groen beleid te stimuleren in de begroting van volgend jaar, evenals aanvullende maatregelen voor de komende jaren. Maar in een tv-interview afgelopen zondag maakte hij duidelijk dat hij had besloten geen gasboilers voor woningen te verbieden. Zijn minister van Ecologische Transitie, Christophe Béchu, zei dat hij zich zorgen maakte over "stijgende indicatoren van klimaatscepsis of klimaatrelativisme." Duitsland deed ook een stap terug van een plan om gasboilers en fossiele brandstofverwarming te verbieden, na massale regeringsruzies en publieke protesten die samenvielen met de opkomst van de extreemrechtse partij AfD in opiniepeilingen. In een interview eerder deze maand bekritiseerde minister van Financiën Christian Lindner Brussel voor het streven naar strengere efficiëntieregels voor gebouwen, waarschuwend dat dergelijke plannen een gevaarlijke terugslag van kiezers zouden kunnen veroorzaken en de opkomst van extreemrechts zouden kunnen voeden. Het VK en zelfs Zweden hebben onlangs enkele van hun groene beleidslijnen en klimaatafspraken teruggeschroefd - vanwege protesten.

Dit komt slechts twee maanden voor de volgende VN-klimaattop in Dubai waar landen zich moeten committeren om aanzienlijk meer inspanningen te leveren om hun doelen voor 2030 te halen. Hoewel Europa enorme vooruitgang heeft geboekt bij het verminderen van broeikasgassen, dreigt het zijn doelen voor 2030 toch niet te halen, volgens de Europese Rekenkamer, die vorige maand waarschuwde dat de huidige maatregelen onvoldoende kunnen zijn. Voorbeeld 2: Op maandag 25 september bereikten de EU-ministers een akkoord over de update van niet-CO₂-autonormen. Het compromis van de landen verzwakte de voorstellen van de Commissie aanzienlijk - ondanks het feit dat de meeste EU-hoofdsteden luchtvervuilingsniveaus hebben die ruim boven de door de WHO aanbevolen limieten liggen. In feite ziet de tekst er niet veel anders uit dan de huidige emissienormen. Wat betreft uitstootlimieten en testvereisten voor auto's en bestelwagens, vooral, is het in feite een kopie-plak van de oudere Euro 6-norm.

België aangeklaagd wegens tekortkomingen in klimaatbeleid

De non-profitgroep ‘Affaire Climat’ en meer dan 70.000 burgers riepen de rechtbanken opnieuw op om bindende emissieverlagingen op te leggen aan de Belgische regering nadat de laatste uitspraak om broeikasgasemissies te verminderen grotendeels door de staat werd genegeerd. In juni 2021 veroordeelde de Brusselse Rechtbank van Eerste Aanleg de federale regering en de drie regio's voor hun ontoereikend klimaatbeleid. Na zes jaar van procedures oordeelde de rechtbank dat het klimaatbeleid van België grotendeels onvoldoende was en niet respecteerde "de zorgplicht die van een staat wordt verwacht en daarom inbreuk maakte op de fundamentele rechten van de eisers". Dat is een geweldig precedent om te stellen!